Δυο Επιστολές

1. Είμαι μαζί σας

Μια μωβ σκιά Μαΐου ξάπλωσε στον τόπο. Όσα συνέβησαν στα Εξάρχεια και στη Νομική Σχολή και στην οδό Σκουφά και Σόλωνος, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους εννόχλησαν τους 'Ελληνες πολίτες και αγανάκτησαν τον Τύπο ολόκληρο. "Γιατί δεν τους εξολοθρεύουν και δεν τους σπάνε το κεφάλι, γιατί δε ρίχνουν δακρυγόνα;" και η Σύγκλητος και οι φοιτητές όλων των παρατάξεων, όλοι αγανακτησμένοι με τα τριάντα - εκατό παιδιά που δεν το βάζουν κάτω, δεν εννοούν να παραδεχτούν, πως η όποια Ελευθερία ανήκει μόνο στους αστυνομικούς και τους ηλικιωμένους. Που δεν μπορούν να αντιληφθούν, γιατί καταδιώκονται αδιάκοπα, προπυλακίζονται ατελείωτα και συνεχώς υποχρεούνται να δέχονται εξευτελισμούς. Κι ο προπυλακισμός αρχίζει από το δάσκαλο, τον επιστάτη του σχολείου, από τον οδηγό και τον εισπράκτορα του λεοφωρείου, απ' τον καθηγητή και το δημόσιο λειτουργό, ως το δημόσιο υπάλληλο. Από τους αξιωματικούς και τους εκπαιδευτές στο κέντρο κατατάξεως, ως τον τυχαίο μοτοσυκλετιστή της Τροχαίας που θα σου ζητήσει άδειες, ταυτότητες και πιστοποιητικά. Ως τον γιατρό του νοσοκομείου που θα τον πάνε σηκωτό ύστερα απ' τη γροθιά του οργάνου της Τάξεως. Και το γνωρίζουμε πολύ καλα, εξύβριση Αρχής -έτσι ονομάζεται η απαίτηση εξηγήσεων-, χειροδικία κατά της Αρχής -έτσι είθισται να αποκαλείται η ενστικτώδης κίνηση του αμυνόμενου. Και η ιστορία δεν έχει τέλος. Η ανωνυμία και η Εισαγγελική Αρχή θα του προσφέρει μία τραυματική αγανάκτηση ισόβια, ή τον επιζητούμενο από την Πολιτεία ευνουχισμό του.

Αυτή είναι μία καθημερινή πραγματικότητα και δυστυχώς γνησίως Ελληνική τα πρόσφατα τελευταία σαράντα χρόνια, όσα είχα δηλαδή την ευτυχία να ζήσω σαν επώνυμος πολίτης σ' αυτόν τον ένδοξο κατά τα άλλα τόπο μας.

Μια μωβ σκιά Μαΐου σκέπασε την Αθήνα. Κι όμως δε βρέθηκε ένας δημοσιογράφος, μια εφημερίδα, να αγανακτήσει και να διαμαρτυρηθεί, να καταγγείλει αυτήν την αλήθεια γι' αυτό το τρίγωνο του αίσχους: Σκουφά, Μαυροματαίων και Ιπποκράτους. Κι άρχισε μια σκόπιμη, ύποπτη κι έντεχνη σύγχιση τριών ασχέτων μεταξύ τους περιπτώσεων. Οι νεαροί των Εξαρχείων να παρουσιάζονται ίδιοι με τους αλήτες των γηπέδων, τους επωνομαζόμενους χούλιγκαν. Κι επιπλέον να καλλιεργείται η εντύπωση στην κοινή γνώμη με στήλες ολόκληρες των θλιβερών εφημερίδων μας, ότι οι νέοι αυτοί οι αναρχικοί είναι οι βομβιστές και ίσως οι πιθανοί δράστες των δολοφονιών ή εμπρησμών. Και φυσικά, όταν με το καλό τελειώσει η δίωξη των εκατό, σαράντα ή είκοσι παιδιών και όλη η επιχείρηση στεφθεί με επιτυχία, να πάρει τις διαστάσεις ενός πραγματικού θριάμβου κατά του εγκλήματος.

Δολοφονούνται πολίτες και δολοφόνοι δεν αποκαλύπτοναι. Πεθαίνουν νέοι από ξυλοδαρμό και οι δράστες κυκλοφορούν ανενόχλητοι και τέλος δεν ανακαλύπτονται. Την ίδια ώρα η Πολιτεία αγανακτεί γιατί υπάρχουν μερικά ζωντανά κύτταρα, που αντιδρούν άτεχνα, ανοργάνωτα, ίσως μ' αφέλεια, σ' αυτήν την οργανωμένη κρατική ασχήμια. Αντί να ευλογούμε το Θεό, που βρίσκονται ακόμα μερικοί που δε συνήθισαν στην παρουσία του τέρατος.

Κορίτσια και αγόρια με γυαλιά, έτσι καθώς κοιτάτε με απορία και αγανάκτηση για ό,τι συμβαίνει γύρω σας, είμαι μαζί σας και σας αγαπώ.

Μάνος Χατζιδάκις, 1986
(απομαγνητοφώνηση της επιστολής όπως αυτή διαβάστηκε από τον Λάκη Λαζόπουλο στην τηλεοπτική εκπομπή Αλ Τσαντίρι της Τρίτης 15.5.2007)


2. Αναρχικός: Ενας μύθος σύγχρονης καταδίωξης
Οι εφημερίδες και οι άμυαλοι κι αμόρφωτοι δημοσιογράφοι της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης πέτυχαν κάτι που ομολογουμένως δύσκολα θα κατόρθωνε η κάθε κυβέρνηση από μόνη της χωρίς την πολύτιμη βοήθειά τους. Να δημιουργηθεί έντεχνα η κατάλληλη σύγχυση, ώστε ο εξωκομματικός κι ανένταχτος νέος του τόπου μας να συγχέεται σκόπιμα με τους αλήτες-μάγκες, που έχουν μόνο στόχο να καταστρέφουν (...). Και αυτή η σύγχυση ευνοεί:

• Την κυβέρνηση -την κάθε κυβέρνηση- που φοβάται αντιδράσεις από μη εντεταγμένους σε κομματικές αγέλες νέους -διότι βέβαια οι νέοι αυτοί δεν είναι δυνατόν να τιθασσευτούν από τυχόν συμφωνίες ή επιτευχθέντες συμβιβασμούς επί ανωτάτου επιπέδου.


• Ευνοεί τα διάσημα πλέον ΜΕΑ-ΜΑΤ και παρεμφερή, που συλλαμβάνουν με μεγαλύτερη ευκολία τον ανύποπτο νέο που διαμαρτύρεται απ' ό,τι τον ικανό για άμυνα αλήτη που διαφεύγει.
  Θα σας έχει τύχει να παρευρεθείτε και να διαπιστώσετε με τα ίδια σας τα μάτια με πόση ευκολία αλλά και μίσος δέρνεται απάνθρωπα και κακοποιείται ώσπου να μπει στην κλούβα από τις "δυνάμεις διώξεως τρομοκρατίας", ενώ την ίδια στιγμή αυτός που ρίχνει πέτρες ή σπάζει τζάμια καταστημάτων διαφεύγει επιδέξια και ανενόχλητα.
  Υποπτα ανενόχλητα πολλές φορές.


• Ευνοεί τη μικρή νοημοσύνη και την εύκολη δουλοπρεπή συμπεριφορά των "αγανακτισμένων" πολιτών απέναντι στις εν στολή δυνάμεις εξουσίας. Γιατί έχουν μάθει οι άμοιροι, χρόνια τώρα, στην επιδεικτική δοκιμασία των οργάνων τάξεως, ευρισκόμενοι κάτω απ' το αθεράπευτο σύμπλεγμα του εμείς οι νόμιμοι! (...)


• Ευνοεί, τέλος, τις κομματικές παρατάξεις που με τη σκόπιμη αυτή σύγχυση εκδικούνται όσους νέους δεν δέχονται τον κομματικής σκοπιμότητας ευνουχισμό τους (...)

Να, λοιπόν, πώς κατασκευάζεται από τον "λαό" για τον "λαό" η εικόνα του αναρχικού, που στην πραγματικότητα δεν είναι άλλη από την εικόνα του ασυμβίβαστου και ζωντανού σύγχρονου νέου, ο οποίος εννοεί να διαφυλάξει το βασικό αγαθό της νεότητάς του, που είναι η έρευνα, η αναθεώρηση και η υπεράσπιση δικαιωμάτων μειοψηφιών.

Και επιπλέον, να μην αφήσει τη μεταμόρφωσή του από την κυβέρνηση ή τα κόμματα σε καθοδηγούμενο αμνό τυποποιημένων ανησυχιών.

Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως στην Ελλάδα ανέκαθεν επεδιώκετο ο ευνουχισμός των νέων για να μπορούν οι υπόλοιποι συμβιβασμένοι -ο "λαός"- να κοιμούνται ήσυχα! (...)».

Μάνος Χατζιδάκις

περιοδικό «Τέταρτο» (τεύχος 9, Ιανουάριος 1986)
[Περιέχεται στο βιβλίο «Ο καθρέφτης και το μαχαίρι» (εκδόσεις «Ικαρος»)]
Όπως αναδημοσιεύτηκε στην Κυριακάτική Ελευθεροτυπία στις 18.3.2007

Kλειστόν λόγω αυστηρής λογοκρισίας

Στείλτε email με τα κείμενα και τις διευθύνσεις που θα βρείτε εδώ για τον Truong Quoc Huy κι εδώ για τον Shi Tao…

Φαντάσου ότι είσαι ένας νέος 25 χρονών που μένεις σε μια χώρα, η οποία συστηματικά καταπιέζει την ελευθερία της έκφρασης. Οι περισσότερες ιστοσελίδες με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα “μπλοκάρονται” από ένα εθνικό φίλτρο και δεν εμφανίζονται ποτέ στην οθόνή σου. Θέλεις να επικοινωνείς με ανθρώπους από όλο τον κόσμο κι έτσι χρησιμοποιείς το PalTalk, ένα chat room που αν και η έδρα του είναι στην Νέα Υόρκη αλλά πολλοί χρήστες του μιλάνε τη γλώσσα σου. Στην ουσία είναι το παράθυρο του απομονωμένου κόσμου σου.

Μια μέρα που έχετε μαζευτεί στο σπίτι σου με φίλους και μιλάτε με άλλους χρήστες στο chat room, εισβάλλουν ξαφνικά στις τρεις το πρωί 50 αστυνομικοί, σας χτυπάνε και σε φυλακίζουν σε πλήρη απομόνωση για 9 ολόκληρους μήνες χωρίς ποτέ να σου απαγγελθούν κατηγορίες.

Περνάνε αυτοί οι μήνες και αφήνεσαι «ελεύθερος». Δε φοβάσαι να κατακρίνεις δημόσια την κυβέρνηση και υποστηρίζεις την αναγκαιότητα ειρηνικής αλλαγής της πολιτικής κατάστασης (στη χώρα σου είναι νόμιμο μόνο ένα πολιτικό κόμμα). Περίπου έξι βδομάδες μετά όμως, εκεί που κάθεσαι σε ίντερνετ-καφέ παρέα με τον αδερφό σου και διαβάζεις τα email σου και ειδησεογραφικά sites, σε πλησιάζουν άντρες της Ασφάλειας, σου φοράνε χειροπέδες και σε αναγκάζουν να τους οδηγήσεις σπίτι σου, όπου βρίσκουν και κατάσχουν, μία κάμερα, ένα κασετόφωνο, 2 CD και ένα βιβλίο που για κακή σου τύχη είναι απαγορευμένο επειδή υποστηρίζει την αναγκαιότητα δημοψηφίσματος για πολυκομματισμό στη χώρα.

Αν σε έλεγαν Truong Quoc Tuan και έμενες στο Βιετνάμ, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;

Θα ήσουν σε ένα κελί σε πλήρη απομόνωση χωρίς καμιά επαφή με δικηγόρους ή συγγενικά πρόσωπα. Θα σε κατηγορούσαν για προπαγάνδα εναντίον του κράτους και θα αναρωτιόσουν, στα αλήθεια για ποιο λόγο και για πόσα κλικ του ποντικιού σου αντιμετωπίζεις 20 χρόνια κάθειρξη…

Ή φαντάσου να δουλεύεις ως δημοσιογράφος σε κινέζικη εφημερίδα.

Τις παραμονές της 15ης επετείου από τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν, σε συνάντηση του προσωπικού της εφημερίδας, σάς δείχνουν ένα μέμο από το Κεντρικό Τμήμα Προπαγάνδας για το πώς θα πρέπει να καλύψετε τις επετειακές εκδηλώσεις. Σε αυτό δίνονται οδηγίες στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ να «κατευθύνουν σωστά την κοινή γνώμη», να «μην δημοσιεύουν ποτέ απόψεις που δεν είναι σύμφωνες με την επίσημη πολιτική» και να καταδίδουν στις αρχές τυχόν υποψίες που έχουν για συναδέλφους τους που επικοινωνούν με δημοκρατικά στοιχεία στο εξωτερικό.

Εσύ κρατάς σημειώσεις από αυτό το μέμο και το στέλνεις με email από τον προσωπικό σου yahoo! λογαριασμό σε κάποιον γνωστό σου στην Αμερική που διαχειρίζεται ένα πολύ γνωστό κινέζικο website, το Δημοκρατικό Φόρουμ. Το email δημοσιεύεται την ίδια μέρα με το ψευδώνυμο “198964” στα ανεξάρτητα κινεζόφωνα websites του εξωτερικού που έτσι κι αλλιώς είναι απαγορευμένα στη χώρα.

Σε συλλαμβάνουν μερικούς μήνες αργότερα. Η εταιρία Yahoo! θα έχει πολύ απλά δώσει τα στοιχεία του λογαριασμού της ηλεκτρονικής σου διεύθυνσης και την ακριβή τοποθεσία από την οποία στάλθηκε το επίμαχο email.

Αν το όνομά σου ήταν Shi Tao και έμενες στην Κίνα, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;

Θα καταδικαζόσουν με την κατηγορία της προδοσίας κρατικών μυστικών σε 10ετή κάθειρξη. Η γυναίκα σου θα ανακρινόταν καθημερινά από τις αρχές και η δουλειά θα της πίεζε να σε χωρίσει, πράγμα που τελικά θα έκανε. Θα είχες ελάχιστη επαφή με την οικογένειά σου. Θα μεταφερόσουν σε φυλακές υψίστης ασφάλειας και θα σου απαγόρευαν γράφεις ή να διαβάζεις. Η Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων θα σου απένειμε το Διεθνές Βραβείο Τύπου για την Ελευθερία, το οποίο φυσικά δε θα μπορούσες να παραλάβεις.
Φαντάσου να μπορούσες να απελευθερώσεις τον Truong Quoc Tuan και τον Shi Tao. Μπορείς!

Μπες στο www.amnesty.org.gr και πάρε μέρος στην εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας για την ελευθερία της έκφρασης στο ίντερνετ!